شناخت فرهنگ و عناصر فرهنگي از عومل مهم شناخت رفتار ها، ذهنيت ها و روابط اجتماعي افراد است. هدف مقاله پيش رو، درك معاني گوناگون يك مفهوم فرهنگي مهم در ايران، «آبرو»، است. اين مفهوم به دليل كاربرد زياد به كليشه تبديل شده و كمتر كسي از معناي دقيق آن آگاه است. با اين حال، تاثير آن در شكل دهي رفتار ها و روابط اجتماعي افراد در ايران فراوان است؛ از اين رو، تحقيق درباره آن ضروري به نظر مي رسد. در اين مقاله معاني مختلف آبرو با استناد به اظهارات مردم و بعضي رفتار ها و روابط آنها كه با مراجعه به اين مفهوم توجيه مي شود، ارائه شده است. براي اين كار از روش تحقيق كيفي، به طور عام، و از مردم نگاري معناشناختي، به طور خاص، استفاده شده است. معاني مختلف مفهوم آبرو با مراجعه به كاركرد آن در مصاديق رفتاري، ملاحظه و سازماندهي شده است. در نهايت، سه مقوله اصلي اين مفهوم با عناوين زير به دست آمده اند:
الف: مقوله «حفظ آبرو» به معناي رعايت هنجار هاي اجتماعي و همگامي با عرف جامعه.
ب: مقوله «كسب آبرو» به معناي كسب اعتبار و حيثيت اجتماعي و گرفتن تاييد و تصويب اجتماعي.
ج: مقوله «آبرومندي» به معناي داشتن اصول اعتقادي محكم و پايبندي به اخلاقيات قوي در زندگي.
اين مقولات با ارائه مصاديق برگرفته از اظهارات مصاحبه شوندگان (اطلاع دهندگان) به نمايش گذاشته شده اند و هر كدام از معاني با مراجعه به چارچوب هاي نظري در جامعه شناسي، مورد بحث قرار گرفته اند. در بخش پاياني، در تجزيه و تحليل يافته ها، به ساير استنباط هاي نظري، فرهنگي و اجتماعيِ مفهوم آبرو در ايران پرداخته شده است.
کليدواژگان: آبرو، هنجار هاي اجتماعي، الگوي فرهنگي، فرهنگ و توسعه